๔.เรื่องพราหมณ์คนใดคนหนึ่ง

เรื่องพราหมณ์คนใดคนหนึ่ง

พระศาสดา  เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน  ทรงปรารภพราหมณ์คนใดคนหนึ่ง  ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า  ฌายึ  เป็นต้น

วันหนึ่ง  มีพราหมณ์คนหนึ่ง  คิดว่า  “พระศาสดา  ตรัสเรียกสาวกของพระองค์ว่า  พราหมณ์  ส่วนเรา  เป็นพราหมณ์โดยชาติและโคตร  การที่พระองค์จะตรัสเรียกเราอย่างนั้นบ้าง  ก็น่าจะสมควร”   จึงไปเฝ้าพระศาสดา  ทูลถามความข้อนี้   พระศาสดาตรัสว่า “ เรามิได้เรียกบุคคลว่า  พราหมณ์  ด้วยเหตุเพียงชาติและโคตร  แต่เราเรียกบุคคลผู้บรรลุประโยชน์อันสูงสุดนั้นเท่านั้น  ว่าเป็นพราหมณ์”

จากนั้น  พระศาสดาตรัสพระธรรมบท  พระคาถานี้ว่า

ฌายึ  วิรชมาสีนํ
กตกิจฺจํ  อนาสวํ
อุตฺตมตฺถํ  อนุปฺปตฺตํ
ตมหฺ  พฺรูมิ  พฺราหฺมณํ  ฯ

เราเรียกบุคคลผู้มีความเพ่ง
ผู้ปราศจากธุลี  อยู่แต่ผู้เดียว
มีกิจอันกระทำแล้ว  หาอาสวะมิได้
บรรลุประโยชน์อันสูงสุดแล้วนั้นว่า  เป็นพราหมณ์.

เมื่อพระธรรมเทศนาจบลง  พราหมณ์นั้น  บรรลุโสดาปัตติผล  พระธรรมเทศนา  มีประโยชน์   แม้แก่ชนผู้มาประชุมกัน.