เรื่องปัญหาของพระอานนทเถระ
พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภปัญหาของพระอานนทเถระ ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า ทุลฺลโภ ปุริสาชญฺโญ เป็นต้น
วันหนึ่ง พระเถระนั่งในที่พักกลางวัน คิดว่า พระศาสดาตรัสบอกว่า ช้างอาชาไนย เกิดขึ้นในตระกูลช้างฉัททันท์ หรือในตระกูลช้างอุโบสถ ม้าอาชาไนย เกิดขึ้นในตระกูลม้าสินธพ หรือในตระกูลม้าวลาหก โคอาชาไนย เกิดขึ้นในทักขิณาปถชนบท เป็นต้น ส่วนบุรุษอาชาไนยล่ะ เกิดที่ไหนหนอ ? พระเถระนั้น จึงเข้าไปเฝ้าพระศาสดา ถวายบังคมแล้ว ทูลถามเรื่องนี้ พระศาสดาตรัสว่า “อานนท์ ขึ้นชื่อว่าบุรุษอาชาไนย ย่อมไม่บังเกิดในที่ทั่วไป แต่บังเกิดขึ้นในที่อันเป็นมัชฌิมประเทศ วัดโยตรงยาว 300 โยชน์ โดยรอบประมาณ 900 โยชน์ ก็เมื่อจะบังเกิดขึ้น ก็ย่อมไม่บังเกิดขึ้นในตระกูลสามัญ ย่อมบังเกิดขึ้นในตระกูลขัตติยมหาศาล และพราหมณมหาศาล”
จากนั้น พระศาสดาได้ตรัสพระธรรมบท พระคาถานี้ว่า
ทุลฺลโภ ปุริสาชญฺโญ
น โส สพฺพตฺถ ชายติ
ยตฺถ โส ชายตี ธีโร
ตํ กุลํ สุขเมธติ ฯ
บุรุษอาชาไนยหาได้ยาก
(เพราะว่า) บุรุษอาชาไนยนั้น
ย่อมไม่เกิดในที่ทั่วไป
บุรุษอาชานายนั้นเป็นนักปราชญ์
ย่อมเกิดในตระกูลใด
ตระกูลนั้น ย่อมถึงความสุข.
เมื่อพระธรรมเทศนาจบลง ชนเป็นอันมาก บรรลุพระอริยผลทั้งหลาย มีโสดาปัตติผลเป็นต้น.
No comments:
Write comments