เรื่องพระปธานิกติสสเถระ
พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภพระปธานิกติสสเถระ ตรัสพระธรรมเทศฯนี้ว่า “อตฺตานญฺเจ ” เป็นต้น
พระปธานิกติสสเถระ หลังจากเรียนพระกัมมัฏฐานจากพระศาสดาแล้ว ก็เดินทางเข้าไปในป่าพร้อมด้วยภิกษุอื่นๆอีก 500 รูป เมื่อไปถึงป่าแล้วพระก็ได้ให้โอวาทแก่ภิกษุทั้งหลายว่า เมื่อพวกท่านได้เล่าเรียนพระกัมมัฏฐานมาแล้ว ก็จะต้องปฏิบัติสมณธรรมกันอย่างจริงจัง หลังจากให้โอวาทพระภิกษุเหล่านั้นแล้ว ตัวพระเถระเองก็ได้นอนหลับ พวกพระภิกษุหนุ่มทั้งหลายก็ได้ปฏิบัติตามโอวาทของพระด้วยดี โดยทุกรูปได้เดินจงกรมในยามแรก แต่เมื่อจะกลับเข้าไปนอนในตอนยามที่สอง พระเถระก็ได้ตื่นขึ้นมาบอกให้พระภิกษุเหล่านั้นกลับไปเดินจงกรม ส่วนพระเถระเองพอบอกแล้วก็กลับไปนอน เมื่อพระภิกษุทั้งหลายออกกลับไปเดินจงกรมในมัชฌิมยาม และจะกลับไปนอนในปัจฉิมยาม พระเถระก็ตื่นขึ้นมาบอกให้พระภิกษุเหล่านั้นกลับไปเดินจงกรม แต่พอบอกเสร็จพระเถระก็กลับไปนอนเช่นเดิม เมื่อพระเถระทำอยู่อย่างนี้ พระภิกษุทั้งหลายก็ไม่สามารถกำหนดพระกัมมัฏฐาน เพราะจิตไม่เป็นสมาธิ วันหนึ่งพวกพระเหล่านี้ก็ได้ตัดสินใจที่จะทำการสืบดูว่า อาจารย์ของพวกตนกระทำความเพียรในการปฏิบัติสมณธรรมอย่างยิ่งยวดอย่างที่ท่านสอนหรือไม่ ก็ได้พบว่าอาจารย์ของพวกตนได้แต่สอนไม่ได้ปฏิบัติตนตามที่สอนแต่อย่างใด ได้แต่นอนหลับอยู่เป็นนิตย์ เมื่อพระภิกษุเหล่านั้นเหน็ดเหนื่อยเมื่อยล้าจากการปฏิบัติธรรมโดยไม่มีเวลาพักผ่อน ก็จึงได้ส่งผลให้แต่ละรูปไม่สามารถบรรลุคุณวิเศษใดๆ เมื่อออกพรรษาแล้ว ภิกษุเหล่านั้นได้เดินทางกลับไปเฝ้าพระศาสดา และได้กราบทูลเรื่องต่างๆที่เกิดขึ้นให้พระศาสดาได้ทรงทราบ พระศาสดาได้ตรัสว่า “ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุนี้ได้ทำอันตรายแก่พวกเธอ ไม่ใช่แต่ในบัดนี้เท่านั้น แม้ในกาลก่อน ภิกษุนั้นก็ได้ทำอันตรายแก่พวกเธอเหมือนกัน” เมื่อภิกษุทั้วหลายแสดงความสนใจที่จะสดับเรื่องในอดีตชาต พระศาสดาตรัสเล่าเรื่องในอกาลรวกุกกุฏชาดก(ชาดกว่าด้วยไก่ที่ขันไม่เป็นเวลา) เสร็จแล้วได้ตรัสว่า “ภิกษุทั้งหลาย อันธรรมดาภิกษุ เมื่อกล่าวสอนคนอื่น พึงฝึกฝนให้ดีเสียก่อน เพราะบุคคล เมื่อกล่าวสอนอย่างนั้น เป็นผู้ฝึกดีแล้ว ชื่อว่าย่อมฝึกผู้อื่นได้”
จากนั้น พระศาสดาได้ตรัสพระธรรมบท พระคาถานี้ว่า
อตฺตานญฺเจ ตถา กยิรา
ยถญฺญมนุสาสติ
สุทนฺโต วต ทเมถ
อตฺตา หิ กิร ทุทฺทโม ฯ
ถ้าบุคคลพร่ำสอนผู้อื่นฉันใด พึงทำตนฉันนั้น
บุคคลผู้มีตนฝึกดีแล้วหนอ จึงควรฝึกผู้อื่น
เพราะได้ยินว่า ตนฝึกฝนได้โดยยาก.
เมื่อพระธรรมเทศนาจบลง ภิกษุประมาณ 500 รูปนั้น บรรลุพระอรหัตตผล.
No comments:
Write comments