เรื่องปราชัยของพระเจ้าโกศล
พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภความปราชัยของพระเจ้าโกศล ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า ชยํ เวรํ เป็นต้น
พระเจ้าโกศลทรงสู้รบกับพระเจ้าอชาตศัตรู โดยฝ่ายพระเจ้าโกศลทรงพ่ายแพ้ถึง 3 ครั้ง พระเจ้าอชาตศัตรูเป็นโอรสของพระเจ้าพิมพิสาร และพระนางเวเทหิ ซึ่งเป็นน้องสาวของพระเจ้าโกศล เพราะฉะนั้น พระเจ้าอชาตศัตรูจึงมีศักดิ์เป็นหลานของพระเจ้าโกศล เมื่อพระเจ้าโกศลทรงพ่ายแพ้หลานถึง 3 ครั้งเช่นนี้ ก็ทรงดำริว่า “เราไม่อาจจะยังเด็ก ซึ่งมีปากยังไม่สิ้นกลิ่นน้ำนมให้แพ้ได้ ประโยชน์อะไร ด้วยความเป็นอยู่ของเรา ?” พระองค์ได้ทรงปฏิเสธที่จะเสวยพระกระยาหาร เสด็จผทมบนพระแท่น ข่าวการพ่ายแพ้ของพระเจ้าโกศลได้ขจรไปทั่งเมือง ภิกษุทั้งหลาย เมื่อทราบข่าวนั้นก็ได้กราบทูลพระศาสดา พระศาสดาทรงทราบรายงานของภิกษุทั้งหลาย ตรัสว่า “ ภิกษุทั้งหลาย แม้ผู้ชนะย่อมก่อเวร ผู้แพ้ย่อมอยู่เป็นทุกข์เหมือนกัน”
จากนั้น พระศาสดาได้ตรัสพระธรรมบท พระคาถานี้ว่า
ชยํ เวรํ ปสวติ
ทุกฺขํ เสติ ปราชิโต
อุปสนฺโต สุขํ เสติ
หิตวา ชยปราชยํ ฯ
ผู้ชนะย่อมก่อเวร
ผู้แพ้ย่อมอยู่เป็นทุกข์
ผู้สงบระงับ ละความชนะและความแพ้ได้แล้ว
ย่อมอยู่เป็นสุข.
เมื่อพระธรรมเทศนาจบลง ชนเป็นอันมาก บรรลุอริยผลทั้งหลาย มีโสดาปัตติผลเป็นต้น
No comments:
Write comments