๙.เรื่องพระสันตกายเถระ

เรื่องพระสันตกายเถระ

พระศาสดา  เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน  ทรงปรารภพระสันตกายเถระ  ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า  สนฺตกาโย เป็นต้น

พระสันตกายเถระ   เคยเป็นราชสีห์มาแต่อดีตชาติ    มีความสำรวมระวังกายอยู่เป็นนิตย์  ไม่เคยแสดงอาการคะนองมือคะนองเท้า  แม้แต่จะบิดกายก็ไม่เคยทำ   ลักษณะของพระเถระรูปนี้ไม่ผิดกับพฤติกรรมของราชสีห์  คือ  ราชสีห์เมื่อกลับจากหาอาหาร  คืนสู่ถ้ำที่พักอาศัยของมันแล้ว  มันก็จะนอนลงบนผงมโนสิลา  และหรดาลที่โรยไว้ตลอด 7 วัน  พอถึงวันที่ 7 มันก็จะตรวจดูที่นอน  ถ้าเห็นผงที่โรยไว้นี้กระจุยกระจาย เพราะกระดิกหาง  หู หรือยันเท้าไปถูก  มันจะลงโทษตัวเองด้วยการอดอาหาร  ไม่ออกไปไหน  เป็นเวลา 7 วัน  แต่หากผงนั้นไม่กระจุยกระจาย  มันก็จะภาคภูมิใจ  เดนออกจากถ้ำ  บิดกาย  ชำเลืองดูทิศทั้ง  4  แล้วออกหาอาหาร

ภิกษุทั้งหลาย นำเรื่องพฤติกรรมของพระสันตกายเถระกราบทูลพระศาสดา  พระศาสดาตรัสว่า   “ภิกษุทั้งหลาย  ธรรมดาภิกษุ  พึงเป็นผู้สงบทางทวารทั้งหลายมีกายทวารเป็นต้นโดยแท้  เหมือนกับสันตกายเถระฉะนั้น”

จากนั้น  พระศาสดาได้ตรัสพระธรรมบท  พระคาถานี้ว่า

สนฺตกาโย  สนฺตวาโจ
สนฺตมโน สุสมาหิโต
วนฺตโลกามิโส  ภิกฺขุ
อุปสนฺโตติ  วุจฺจติ ฯ
ภิกษุผู้มีกายสงบ  มีวาจาสงบ
มีใจสงบผู้ตั้งมั่นดีแล้ว
มีอามิสในโลกอันคายเสียแล้ว
เราเรียกว่า ผู้สงบระงับ.

เมื่อพระธรรมเทศฯจบลง  พระเถระบรรลุพระอรหัตตผล   พระธรรมเทศนามีประโยชน์  แม้แก่ชนผู้มาประชุมกัน.