๖.เรื่องพระสารีบุตรเถระ

เรื่องพระสารีบุตรเถระ

พระศาสดา  เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน  ทรงปรารภพระสารีบุตรเถระ  ตรัสพระธรรมบท  พระคาถาที่ 95 นี้

ครั้งหนึ่ง  พระสารีบุตร  เมื่อออกพรรษาแล้ว  ใคร่จะหลีกไปสู่ที่จาริก  จึงทูลลาพระศาสดา  ถวายบังคมแล้วออกไปพร้อมด้วยภิกษุบริวารของตน  มีภิกษุหนุ่มรูปหนึ่งมีความอาฆาตต่อพระเถระ และได้เข้าไปเฝ้าพระศาสดาแล้วได้กราบทูลกล่าวหาพระสารีบุตรเถระว่าดุด่าและทุบตีตน  พระศาสดาจึงได้รับสั่งให้พระสารีบุตรมาเฝ้าแล้วตรัสถามในเรื่องนี้ ซึ่งพระสารีบุตรได้กราบทูลว่า “ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ  เป็นไปได้อย่างไรที่ภิกษุผู้พิจารณากายคคาสติอย่างเคร่งครัด จะหลีกไปสู่ที่จาริกโดยที่ไม่ยอมขอโทษหลังจากที่ได้กระทำผิดต่อภิกษุรูปใดรูปหนึ่งแล้ว ?  ข้าพระองค์มีจิตเปรียบได้กับแผ่นดิน  ซึ่งไม่มีความรู้สึกสุขหรือทุกข์เมื่อบุคคลนำสิ่งของสะอาดหรือของสกปรกทิ้งลงไป  ข้าพระองค์มีจิตเปรียบเหมือนผ้าเช็ดธุลี  เหมือนเด็กจัณฑาล เหมือนโคอุสภะมีเขาขาด  ข้าพระองค์มีความรังเกียจร่างกายว่าไม่มีความสะอาดและก็มิได้ยึดติดในร่างกายนี้อีกต่อไป”

เมื่อพระสารีบุตรเถระกล่าวเช่นนี้  ภิกษุหนุ่มรูปนั้นก็เกิดความร้อนรุ่มในใจ รู้สึกเสียใจ ร้องให้ออกมา และยอมรับว่าตนกล่าวเท็จเกี่ยวกับพระสารีบุตรเถระ  จากนั้นพระศาสดาได้ทรงแนะนำให้พระสารีบุตรเถระยอมรับคำขอโทษของพระภิกษุหนุ่มนั้น  โดยตรัสว่า “สารีบุตร เธอจงอดโทษต่อโมฆบุรุษนี้เสีย  มิฉะนั้นแล้วศีรษะของเขา  จักแตกเป็น 7 เสี่ยง”  ภิกษุหนุ่มนั้นได้เกิดสำนึกยอมรับว่าตนเป็นฝ่ายทำผิดและได้กราบขออภัย  พระเถระก็ได้ยกโทษให้ภิกษุรูปนั้นและยังกล่าวขอโทษพระภิกษุหนุ่มหากท่านได้กระทำความผิดอะไรลงไป

เมื่อภิกษุทั้งหลายได้กล่าวยกย่องพระสารีบุตรเถระ และพระศาสดาได้ตรัสว่า “ภิกษุทั้งหลาย  ใครๆไม่อาจให้ความโกรธหรือความประทุษร้าย เกิดขึ้นแก่ภิกษุผู้เช่นกับสารีบุตรได้  ภิกษุทั้งหลาย  จิตของสารีบุตรเช่นกับแผ่นดินใหญ่  เช่นกับเสาเขื่อน และเช่นกับห้วงน้ำใส”

จากนั้น พระศาสดาได้ตรัส  พระธรรมบท  พระคาถาที่ 95 ว่า

ปฐวีสโม โน วิรุชฺฌติ
อินฺทขีลูปโม ตาทิ สุพฺพโต
รหโทว อเปตกทฺทโม
สํสารา น ภวนฺติ ตาทิโนฯ

ผู้ไม่ยินดียินร้าย ดุจแผ่นดิน
คงที่ ดุจเสาเขื่อน มีวัตรดี
เหมือนทะเลสาบ อันปราศจากเปือกตม
จะไม่มีการเวียนว่ายตายเกิดอีกต่อไป.

เมื่อพระสัทธรรมเทศนาจบลง  ภิกษุ 9 พันรูป บรรลุพระอรหัต พร้อมด้วยปฏิสัมภิทาทั้งหลาย.