๓.เรื่องภิกษุผู้เจริญวิปัสสนา

เรื่องภิกษุผู้เจริญวิปัสสนา

พระศาสดา  เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน  ทรงปรารภภิกษุผู้เจริญวิปัสสนามีประมาณ 500 รูป  ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า  ยถา  พุพฺพุฬกํ  เป็นต้น

สมัยหนึ่ง  ภิกษุ 500 รูป  เรียนพระกัมมัฏฐาน  ในสำนักของพระศาสดาแล้ว   ก็ได้เข้าไปปฏิบัติธรรมอยู่ในป่า  แม้จะขะมักเขม้นปฏิบัติอย่างไร  ก็ไม่สามารถบรรลุคุณวิเศษอะไร  ดังนั้นจึงได้พากันเดินทางกลับไปเฝ้าพระศาสดาเพื่อทูลขอหัวข้อพระกัมมัฏฐานที่เหมาะสมยิ่งขึ้น  ในระหว่างทางได้เห็นพยับแดด  ก็ได้นำพยับแดดมาพิจารณาเป็นอารมณ์ของพระกัมมัฏฐาน  ในช่วงที่จะเข้าสู่บริเวณวัดพระเชตวัน  ได้เกิดฝนตก  เห็นฟองน้ำที่เกิดจากการตกลงมาของสายฝนมีลักษณะเกิดขึ้นแล้วแตกไป  ก็ได้ยึดเป็นอารมณ์กัมมัฏฐาน ว่า  “อัตภาพนี้  เป็นเช่นกับฟองน้ำ  เพราะอรรถว่าเกิดขึ้นแล้วแตกไปเหมือนกัน”  พระศาสดา  ประทับนั่งในพระคันธกุฎี  ทรงแลดูภิกษุเหล่านั้น  ทรงแผ่โอภาส  เหมือนตรัสกับภิกษุเหล่านั้น ตรัสพระธรรมบท  พระคาถานี้ว่า

ยถา  พุพฺพุฬกํ  ปสฺเส
ยถา  ปสฺเส  มรีจิกํ
เอวํ  โลกํ  อเวกฺขนฺตํ
มจฺจุราชา  น  ปสฺสติ ฯ

พระยามัจจุ  ย่อมไม่เห็น
บุคลผู้พิจารณาเห็นอยู่ซึ่งโลก
เหมือนบุคคลพึงเห็นฟองน้ำ
และเหมือนบุคคลเห็นพยับแดด.

เมื่อพระธรรมเทศนาจบลง   ภิกษุเหล่านั้น  บรรลุพระอรหัตแล้ว  ในที่ที่ตนยืนอยู่นั่นเอง.